Gebit kat
Ook katten zijn vleeseters (carnivoren) en hebben dus ook een gebit, naast de scherpe klauwen, wat geschikt is om prooien mee te vangen (hoektanden) en te verscheuren (grote knipkiezen).
Zijaanzicht van de schedel van een volwassen kat
(Andries van Foreest, 1999, Tandheelkunde bij gezelschapsdieren, Elsevier/Bunge,Maarssen)
Wisselen
Net zoals mensen en honden hebben katten een melk- en een blijvend gebit. Kittens worden geboren zonder tanden. Na 2 tot 4 weken komen de eerste melktandjes door. Met ongeveer 3 tot 4 maanden leeftijd komen de eerste blijvende tanden door, het wisselen gaat door tot ongeveer 6 maanden leeftijd (zie onderstaande tabel). Uiteindelijk heeft een kat 30 tanden en kiezen: 12 snijtanden, 4 hoektanden, 10 premolaren (voorste kiezen) en 4 molaren (achterste kiezen).
| Tand | Leeftijd doorbreken melkgebit | Leeftijd wisselen blijvend gebit |
| snijtanden | 2 – 3 weken | 3 – 4 maanden |
| hoektanden | 3 – 4 weken | 5 – 6 maanden |
| premolaren | 4 – 6 weken | 4 – 6 maanden |
| molaren | – | 5 – 6 maanden |
Problemen met wisselen
Soms zien we problemen met het wisselen van de melktanden. Het kan voorkomen dat een melktand aanwezig blijft terwijl er ook al een blijvende tand aanwezig is. In tegenstelling tot bij honden komt dit bij katten niet heel vaak voor. Mocht er toch een melktandje aanwezig blijven dan is het wel belangrijk dat deze getrokken wordt, omdat er anders stand afwijkingen van de blijvende tand kunnen ontstaan doordat er te weinig ruimte is. Daarnaast hoopt er vaak ook veel meer tandplak en tandsteen op tussen deze tanden, waardoor makkelijker tandvlees ontstekingen kunnen ontstaan. Voor het trekken van de melktanden krijgt de kat een lichte narcose.
Gebitsproblemen bij katten
Gebitsproblemen komen regelmatig voor bij katten. Meestal laten katten niet merken dat ze last hebben van hun tandvlees, tanden en/of kiezen. Dat een kat nog brokjes eet wil niet altijd zeggen dat de kat geen last heeft van het gebit. Veel katten kauwen niet op de brokjes en slikken de brokjes in een keer door. Verschijnselen die voor kunnen komen bij katten met gebitsproblemen zijn bijvoorbeeld:
- Stinkende adem
- Minder eetlust
- Geen brokjes meer willen eten
- Snel bloedend tandvlees
- Knoeien met eten en veel kwijlen
- Met de pootjes langs de bek wrijven
- Slechte vachtverzorging
- Blazen/grommen naar het eten
Wanneer tandplak calcificeert ontstaat er tandsteen. Omdat tandsteen een ruwer oppervlak heeft is het voor bacteriën ook weer makkelijker om aan te hechten, waardoor er snel meer tandplak en tandsteen kan ontstaan. Daarnaast kan tandsteen onder het tandvlees/mondslijmvlies (gingiva) ophopen, waardoor er ontstekingen van het slijmvlies ontstaan (gingivitis). Dit kan uiteindelijk leiden tot een ontsteking van de steunweefsels rondom de tand/kies en het onderliggende kaakbot (parodontitis). Hierdoor kunnen tanden en kiezen zelfs gaan uitvallen.
Door gingivits kunnen er gaten in het glazuur van de tanden en kiezen ontstaan. Hierdoor kunnen weer tandhalslaesies ook wel FORL’s (Feline Odontoclastische Resorptieve Laesies) genoemd ontstaan. Dit is een erg vervelende en pijnlijke aandoening bij katten, waarbij in sommige gevallen alle kiezen en tanden getrokken moeten worden. Voor het trekken van alle tanden en kiezen in deze gevallen verwijzen wij onze patiënten door naar een dierenarts die hierin is gespecialiseerd.
Speciale brokken
Wanneer tandenpoetsen niet lukt zijn er speciale brokken die gegeven kunnen worden om tandplak en tandsteenvorming te verminderen. Daarnaast bestaan er poeders om door het eten te doen en oplossingen om door het drinkwater te doen. Deze zijn erop gericht om de vorming van tandplak en tandsteen zoveel mogelijk te voorkomen.
Als er toch tandplak of tandsteen is ontstaan op het gebit van de kat kan het nodig zijn om dit onder narcose te laten verwijderen. Naast dat tandplak en tandsteen ontstekingen in de mondholte zelf kunnen veroorzaken kunnen er door de chronische bacteriële ontsteking bacteriën via de bloedstroom terecht komen in andere organen, waaronder het hart en bijvoorbeeld de nieren. Hierdoor is de kans op het ontstaan van bijvoorbeeld nierfalen ook een stuk groter dan bij katten met een schoon gebit.
Jaarlijkse controles van het gebit bijvoorbeeld bij de jaarlijkse vaccinatie zijn erg belangrijk om bovenstaande problemen te voorkomen. Hoe eerder het gebit weer schoon en gezond is hoe minder ingrijpend de behandeling voor de kat is. Ieder jaar in Februari is de maand van het gebit. Ook bij Elke dierenarts Arnhem organiseren we in de maand februari gratis gebitscontroles en hebben we andere leuke acties met betrekking tot het gebit.